دیدگاه خانم پ. ز. درباره «مافیای روان»
در کنگره جعلی روانکاوی صنعتی- رئیس کنگره – در سخنرانی خود با موضوع ” اخلاق و تاریخ روانکاوی در ایران” روانکاوی را آش شعله قلمکاری توصیف کرد که شامل همه چیز است به غیر از روانکاوی. یعنی از نظر او روانکاوی شناخت درمانی، طرحواره درمانی، روانپزشکی، روانشناسی، عرفان، شعر، فلسفه اسلامی، گروه درمانی…. را دربر می گیرد.
اما در این بخش از سخنرانی صنعتی می توان تاریخچه گروه درمانی در ایران را از قول او کشف کرد که بی اخلاقی و شیادی صنعتی در گروه درمانی از چه زمانی وجود داشته است:

“گروه هایی هم بود با نام “بتا” که گونه ای از گروههای خودیاری بود که ابراهیم خواجه نوری راه اندازی کرده بود. خواجه نوری حقوق خوانده بود و در رادیو از همان سال های دهه ۴۰ با نگاه روان درمانی پویا برنامه ای برای عموم داشت ولی در مراکز آموزش روانپزشکی آن زمان برای آموزش روانکاوی و روان درمانی پویا برنامه ای رسمی وجود نداشت. فقط مقاومت، فقط بدبینی و سوءتفاهم ها زیاد بود و جلوی هر حرکتی را سد می کرد. مقاومت ها طی سی سال گذشته همواره ادامه داشته است همان گونه که فروید می گفت مقاومت جامعه در برابر روانکاوی مانند مقاومت بیمار در وضعیت روانکاوی است.
با همه این مقاومت ها، علاوه بر روانکاوی و روان درمانی انفرادی که در زمان جنگ انجام می دادم در سال ۱۳۶۵ علی رغم تردیدها گونه ای گروه درمانی تک جنسی با رویکرد رابطه با ابژه را که بتواند در این فرهنگ کارآمد باشد نیز راه انداختیم. بر خلاف آن که به من گفته شده بود مردم در این جامعه درمان کلامی (talking cure) نمی پذیرند و فقط دارو می خواهند و یا این که روانکاوی با فرهنگ ما همخوانی ندارد تجربه نشان داد که چنین نیست و مردم در جامعه مسلمان ایرانی برای پذیرش روان درمانی و روانکاوی چنان آمادگی داشتند که در مدتی کوتاه هم تعداد گروه های تک جنسی زیاد شد و نسبت انتظار برای روان درمانی و روانکاوی….. چند سال بعد دکتر عبد الحسین رفعتیان از فرانسه آمد که او نیز گرایش به رویکرد رابطه با ابژه داشت و یکی دو سال در بیمارستان رازی گروه هایی برای پسیکوتیک ها برگزار کرد …. همانطور که قبلا اشاره کردم از سال ۱۳۶۵ آموزش روان درمانی تحلیلی به دستیاران در کلینیک خصوصی من ادامه داشت که شامل آموزش و سوپرویژن بود و غالبا آنها برای روان درمانی خود به دکتر رفعتیان ارجاع می شدند و برای آموزش گروه درمانی در گروه های من شرکت می کردند که به ۱۵ گروه رسیده بودند. هر گروه ۱۲ عضو داشت و این دستیاران گاه به عنوان کوتراپیست برنامه آموزشی خود را داشتند”.
اکنون گروه درمانی صنعتی به روایت یکی از اعضای گروه صنعتی:
«… ایشون گاهی اوقت حضور دارن اونم نیم ساعت اخر گروه، ولی همیشه دو تا رزیدنت در گروه حضور دارن
که بعد از یه مدت دورشون رو می گذرونن و میرن، رزیدنتای بعدی میان، و البته ابزرور هم داریم، که در اتاق دیگری هستم، هستن، در اتاق گروه درمانی دوربین فیلمبرداری هست، و همیشه بعد از گروه همه به اتفاق دکتر صنعتی اگه باشه میرن تو ی اتاق ابزرورها و کلاسشون برگزار میشه …»[۲].
صنعتی با سخنرانی “اخلاق و تاریخ روانکاوی در ایران” به خوبی تاریخچه ای شیادی، فریبکار و دروغگویی خود را نمایش داد و خودش را معرفی کرد.
صنعتی نمی داند که گروه درمانی دارای یک اسلوب و فرایندی است، رهبر گروه دارای نقش و وظایفی است، گروه درمانی برای خود قانون و قاعده ای دارد؛ در گروه انتقال وجود دارد، در گروه باید اخلاق حاکم باشد، ضبط و فیلمبرداری «عموما برای کارآموزی و بازخورد دادن به اعضا استفاده می شود که بدون آگاهی و توافق اعضای گروه نباید هیچگونه ضبطی صورت گیرد. اعضا باید بدانند چرا جلسه ضبط صوتی یا تصویری می شود؟ عاقبت نوار ضبط شده چه چه خواهد بود، و چه استفاده ای از آن به عمل خواهد آمد. اگر قرار است از نوار برای تحقیق استفاده شود، یا مورد استماع یا مشاهده و نقادی استاد ناظر و دانشجویان کارورزی قرار گیرد، اعضا حق دارند که از آن با خبر باشند»[۳] و…
با وجود این، از این فرد شیاد یا «روانکاو وحشی» چگونه می توان انتظار داشت که بداند روانکاوی زیر شاخه روانپزشکی و پزشکی نیست و روانکاوی فقط روانکاوی است. گرچه صنعتی و همفکران او معتقدند گروه درمانی به دلیل فرایند کلامی مانند روانکاوی است، اما آنها نمی دانند که در روانکاوی کلام و درمان جان دیگری دارد و در روانکاوی تداعی آزاد، تکنیک تعبیر و … وجود دارد که روانکاوی را از سایر روش های درمانی مجزا می سازد. همچنین صنعتی عاجز است که بفهمد «از آنجایی که مرحله نهایی روانکاوی دست یافتن به تفاوت مطلق است به آسانی می توان نتیجه گیری کرد که این جریان در یک گروه امکان پذیر نیست. اگر بتوان از درمان گروهی صحبت کرد قطعا نمی توان از روانکاوی گروهی سخن گفت»…»[۱] .
جای تعجب است، برداشت صنعتی از روانکاوی همان درمان کلامی (talking cure) است اما او از مقاومت، بدبینی، سوءتفاهم ها و موانع در برابر روانکاوی حرف می زند و برای اثبات این که می فهمد روانکاوی و مقاومت چیست از فروید نقل قول می کند. صنعتی-رئیس کنگره جعلی روانکاوی، که یک «آنالیست«وحشی»» است بیش از هر کس دیگر به مقاومت ، بدبینی و سوء تفاهم افراد جامعه در برابر روانکاوی کمک می کند. فروید(۱۹۱۰) می گوید«… زیرا همان‌طور که مسلم است آنالیست‌های «وحشی» از این دست، به مقصود و غایت روانکاوی بیشتر لطمه وارد می‌آورند تا به شخص بیماران»[۳] .
شاید بتوان حضور اعضای انجمن فرویدی را در کنگره جعلی روانکاوی چنین خلاصه کرد: حراست از روانکاوی و فروید.

[۱] میترا کدیور، ۱۳۸۱، «مکتب لکان: روانکاوی در قرن بیست و یکم»، تهران، اطلاعات، ص ۴۸
[۲] https://freudianassociation.org/%D8%A7%DB%8C%D9%85%DB%8C%D9%84-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D9%85%D8%B1%DB%8C%D8%B6-%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1-%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA%DB%8C-%D9%88-%D9%BE%D8%A7%D8%B3%D8%AE-%D8%A7%D9%86%D8%AC%D9%85%D9%86
[۳] جرالد کوری و همکاران، ۱۳۷۹، «فنون مشاوره و گروه درمانی»، ترجمه باقر ثنایی، تهران، موسسه انتشارات بعثت، ص ۴۳
[۴] زیگموند فروید، ۱۹۱۰، «روانکاوی وحشی »، به نقل از سایت انجمن فرویدی

پیوند کوتاه به این مطلب: